Het concept mens

Ik vind het fijn dat het concept mens zo duidelijk in elkaar zit. Alleen mannen en vrouwen. Dat is overzichtelijk. Dan is daar geen misverstand over.

Dat is een beetje kort door de bocht. Je hebt allerlei soorten mensen. Wit, zwart, bruin, geel, rood. Het is een hele lange lijst.

Oké, er er zijn wat verschillende kleuren. Maar we zijn allemaal mensen en die heb je maar in twee uitvoeringen. Mannen en vrouwen.

Nee, je hebt vrouwen die zich wat meer man voelen, mannen die zich wat meer vrouw voelen. Je hebt vrouwen met biologische kenmerken van een man. Je hebt mannen met biologische kernmerken van een vrouw.

Toegegeven, het is een beetje een ratjetoe. Maar in principe heb je alleen mannen en vrouwen.

Ja, maar die heb je in allerlei varianten. Introverten, extraverten, autisten, mannen zonder voorhuid, vrouwen met een snor, intelligenten die niet creatief zijn, creatieven die niet intelligent zijn, dominees, debielen, Tweede Kamerleden, hoeren. En zo zo kan ik nog wel even doorgaan. Alleen man en vrouw is een beetje kort door de bocht. De mens is zoveel meer dan alleen zijn gender.

Het aantal afwijkingen in inderdaad enorm. Moeten we dan concluderen dat er aan iedereen wel wat mis is?

Dat is een wat negatieve benadering. Laten we het erop houden dat iedereen uniek is. Dat we allemaal kwaliteiten hebben, waarin we beter zijn dan anderen.

Maar als je ergens beter in bent dan een anderen, dan betekent dat dat die ander daar slechter in is dan jij. Dat is ook een negatieve benadering. Misschien moeten we het onderscheid achterwege laten. Als we iedereen langs de meetlat goed-slecht leggen, dan valt er op iedereen wel wat aan te merken.

Dan noemen we iedereen gewoon 'mens'. De bakker, de dominee, de prostitué. Dat je niet zegt 'schat, ik ga even naar de hoeren', maar 'schat, ik ga even naar de mensen'. Dan klinkt het ook minder onprettig als je schoonmoeder langskomt. 'Schat, dat mens staat weer voor de deur'. Dat maakt het neutraler. Als we allemaal gelijk zijn, dan heb je geen confrontaties. Waarom ageren tegen iemand die net zo is als jij? Dan heb je pas echt een afwijking.

Dan hoef je ook niet meer naar een coach, als je niet aan de norm voldoet. Want wie bepaald nou de norm? Als je niet aan de norm voldoet, dan mankeert er niks aan jou. Dan mankeert er iets aan de regels. Van de kerk, het bedrijfsleven, de maatschappij. Laten we dat voor het gemak 'het systeem' noemen. Als je niet in staat bent het systeem aantrekkelijk te maken voor iedereen, dan zit er een fout in het systeem. Je moet mensen niet proberen aan te passen aan zelfgemaakte regels. Je moet regels aanpassen aan mensen. Zodat ze ons ondersteunen. Ons leven makkelijker maken. Niet moeilijker, of onmogelijk.

Mee eens. Dan noemen we iedereen voortaan 'mens'. Dan maken we geen onderscheid meer. Dan gaan we ervan uit, dat we allemaal dezelfde basisbehoeften hebben. Eten, kleding, een dak boven ons hoofd. En een plezierig en gelukkig leven. Waarin we ons niet hoeven aan te passen aan een systeem, maar onszelf kunnen zijn. Beseffen dat iedereen unieke gaven heeft. Dat we elkaar nodig hebben om te overleven.

Dat lijkt me een goed idee. En zo hebben onze voorouders het ook miljoenen jaren gedaan. De bakker kan niet zonder de loodgieter, de extravert niet zonder de introvert, de man zonder voorhuid niet zonder de vrouw met glijmiddel...

Kortom, de mens kan niet zonder de mens. Wat we wel kunnen missen zijn slechte systemen. Systemen van oorlog, geweld en onderdrukking. En van sociale ongelijkheid. Waar de hoeveelheid geld die je bezit, bepaalt of je erbij hoort. Waar mensen hun morele gelijk willen opleggen aan anderen. Waar übermenschen de baas zijn over untermenschen.

Mee eens. Als je het zo vertelt moet ik wel steeds aan die man met dat vierkante snorretje denken, maar inhoudelijk klinkt jouw verhaal beter.

Jawohl, wir sind alle gleich und so sollte es wieder sein.

Und jetzt werden wir Bratwurst essen."