Retrospectief

Ik zit ergens mee.

Gaat u maar liggen, meneer. Vertelt u het maar.

Ik schreef vroeger op kantoor met een pen.

Dat is niet erg, hoor. Dat deden er meer. Blijft u maar rustig liggen. En ontspan.

Het was 1980 en ik werkte bij de Interprovinciale Ziektekostenregeling. Ik vulde codeerformulieren in. Die waren 2-bladig en zaten aan elkaar vast. Met carbonpapier ertussen. De doorslag was mijn archief.

Maakt u zich niet druk, meneer. Dat ging vroeger zo. Accepteer hoe het was. En laat het los.

Ik werkte met een kaartenbak. Met een pen noteerde ik welke vergoedingen mensen hadden gehad. En we hadden een antwoordapparaat dat we altijd vergaten af te luisteren.

Laat de gedachten maar komen. Oordeel niet. Maar adem in en adem uit.

We kregen Tipp-ex. Een klein flesje witte verf. Met een kwastje aan de dop. Daar kon je schrijffouten mee corrigeren.

U bent een product van uw tijd, meneer. Het is u overkomen. Adem in. En adem uit.

De Olivetti kwam. Met die typemachine kon je hele alinea’s corrigeren. Tipp-ex werd overbodig.

Blijft u rustig doorademen. Laat de herinneringen komen. En laat ze weer gaan.

We gingen met terminals werken. De centrale computer stond bij ons computercentrum in Noord Holland. Alle administratie uit de kaartenbak moest handmatig worden overgezet. En we hadden een matrixprinter met kettingformulieren. Alles nog zwart-wit. En alleen maar tekst. Kleur en afbeeldingen printen kon nog niet.

Wat geweest is is geweest, meneer. U kunt er niets meer aan veranderen. Adem rustig door. En ontspan.

De stand alone computer kwam. Met een besturingssysteem en het tekstverwerkingsprogramma Word-Perfect. Iemand vroeg of ik met een 3,5 inch floppy disk de nieuwe medicijntarieven kon installeren. Ik begon te zweten en te hyperventileren. Een besturingssysteem? Een floppy disk? En wat was het verschil tussen een besturingssysteem en Word-Perfect? Ik had geen idee waar die man het over had.

U was niet de enige, meneer. Het is ook anderen overkomen. Adem in. En adem uit.

We kregen een intern netwerk. Dat werd door de afdeling ICT speciaal voor ons aangelegd. Maar toen we ermee moesten gaan werken functioneerde het niet. Alleen de ICT-er die het had aangelegd wist hoe het in elkaar zat. Maar die was met vakantie. We konden met 8 man 3 dagen niet werken.

Soms zit het mee en soms zit het tegen. Oordeel niet. Maar adem in. En adem uit.

Er was ook een verzekerde met negen kinderen. Dat kon het systeem niet aan. We konden maar acht gezinsleden invoeren. En een andere verzekerde kreeg een drieling. Drie meisjes met drie dezelfde voorletters en dezelfde geboortedatum. Hoe moesten we die administratief uit elkaar houden? De volledige voornamen invoeren kon nog niet.

Laat de gedachten komen. En laat ze weer gaan.

Mijn chef had bij de handmatige conversie naar het geautomatiseerde systeem alle voorvoegsels in het veld van de achternaam gezet. Daardoor konden we een groot deel van de verzekerden niet meer terugvinden. Klanten werden laaiend als we zeiden dat ze bij ons als verzekerde niet bekend waren.

Het lag niet aan u, meneer. Het is u overkomen. Adem in. En adem uit.

De responstijden van het nieuwe systeem waren verschrikkelijk traag. We moesten dagelijks veel ziektekostendeclaraties verwerken. Dat lukte niet. De achterstanden werden steeds groter. Mijn collega begon te vloeken en te tieren en wilde zijn computer door het raam gooien. We hebben gezegd dat hij maar naar huis moest gaan om bij te komen.

Het is geweest. Laat het gaan. U leeft in het nu en in het nu zijn er geen problemen. Adem in. En adem uit.

We deden een mailing. Alle weduwen kregen post op naam van hun overleden echtgenoot. Dat was al twee keer eerder gebeurd en elke keer hadden we verzekerd dat het nooit meer zou gebeuren. We kregen allemaal klachten.

Blijft u gewoon rustig doorademen. Adem in. En adem uit.

De koffiejuffrouw verdween. De koffiebonnen werden afgeschaft en we moesten zelf koffie gaan halen uit de koffieautomaat. Daar stond een muntenautomaat naast. Je moest eerst muntjes trekken om koffie te kunnen halen. Vaak was de muntenautomaat stuk. Dan kon je geen koffie halen. Of de koffieautomaat zelf was stuk. Dan had je wel muntjes maar dan kon je nog geen koffie halen.

Het zijn herinneringen. Ze komen chaotisch door elkaar. Volstrekt willekeurig in de tijd. Blijft u maar rustig doorademen. En ontspan.

Er was een prikklok. En we hadden bloktijden. Tussen 9.30 en 16.00 uur moest je op kantoor zijn. Daarbuiten mocht je je begin- en eindtijd zelf bepalen. Vanaf 15.45 uur verzamelde zich groepjes collega’s in de hal bij de prikklok. Daar stonden ze 'zogenaamd' de informatie op de prikborden te lezen. Tot de klok 16.00 uur sloeg. Dan schoten ze naar de prikklok en ging de prikklokkaart erin. Dan konden ze precies om 16.00 uur naar huis.

Gedachten komen en gedachten gaan. We hebben er geen vat op. Oordeel niet. Maar adem in en adem uit.

Aan het eind van de derde etage van het oude A-gebouw zat een man die je niet kon zien. Hij zat in zijn eentje in een klein kamertje en rookte de hele dag sigaren. Als je langs zijn kamer liep dan zag je door de mist alleen zijn contouren. En zijn hond nam hij ook altijd mee naar kantoor. Dat kon gewoon.

De dingen gaan zoals ze gaan. Accepteer wat is geweest. En laat het los.

We hadden een telefoon met een draaischijf. En een fax. In het bedrijfsrestaurant betaalde je met een knipkaart. En onze munt was de gulden. En ik had girobetaalkaarten. En ik keek zwart-wit TV. En ik had een platenspeler. En een cassetterecorder. En mijn zus knipte mijn haar met de K-TEL kappersset. En ik zat op de zondagschool. En de kolenboer kwam langs. En de melkboer. En ik werd gewassen in een zinken teil. En toen ik aan de borst zat was er nog geen tepelontsmetter. En...

Rustig, rustig, meneer. U gaat steeds verder terug in de tijd. Straks zit u in de prenatale fase en voor u het weet zitten we bij de oerknal. Ik denk dat het wel genoeg is geweest voor vandaag. Open langzaam uw ogen en als u eraan toe bent probeer dan overeind te komen.

Maar alles wat ik heb gedaan of meegemaakt is achterhaald. In retrospectief is alles een lachertje.

U heeft gelijk, meneer. Maar dat is per definitie zo. De wereld verandert continu en iedere oplossing die we vandaag verzinnen is morgen achterhaald. Leef dus in gedachten altijd één dag vooruit en kijk terug naar de dag van gisteren. Het relativeert enorm en uw leven zal vrolijker worden dan u zich ooit had kunnen voorstellen.