“Als je alles terugbrengt tot de essentie dan vinden we alleen onze eigen mening belangrijk”.
Dat is een hele filosofische zin. Heb je daar lang over nagedacht?
Nee, die zin kwam bij mij binnen toen ik naar Massa is Kassa lag te kijken. Ik dacht, daar moet ik wat mee. Die zin zal niet voor niets door Peter Gillis bij mij worden ingestraald. Daar heeft hij vast over nagedacht.
Maar geef eens een voorbeeld? Het is nu een beetje een holle frase.
Neem het geloof. De een gelooft het een en de ander gelooft iets anders. Dat moet kunnen. Iedereen mag geloven wat hij wil. Zelf geloof ik dat ik de knapste man van Nederland ben. En de intelligentste. Veel mensen zijn het daar niet mee eens. Eerlijk gezegd ben ik nog nooit iemand tegengekomen die dat ook vindt, maar daar gaat het niet om. Iedereen is in Nederland vrij om te geloven wat hij wil. Dat geldt voor jou en dat geldt voor mij. Het is zelfs in de Grondwet verankerd. Problemen zijn er alleen omdat mensen niet allemaal hetzelfde geloven.
Dus vrijheid van geloof? Dat is de essentie?
Natuurlijk. Maar dan moeten we mensen met een ander geloof niet gaan dwarszitten. En dat lukt ons niet. We kunnen er niet tegen dat mensen een andere mening hebben dan wij. Dan raken we geïrriteerd. Dan vinden we die ander een lul omdat hij wat anders gelooft dan wij. Dan gaan we hem dwarszitten. En plaatsen we hem buiten de groep. Of we gaan met een fakkel voor zijn deur staan. Een soort brandstapel après la lettre. Alleen omdat die ander iets anders gelooft dan wij.
Dat klinkt een beetje kinderachtig. Geef eens een voorbeeld?
Nou, de een gelooft dat het klimaat achteruitgaat. Hij vindt dat hij dat moet voorkomen en daarom gaat hij met al zijn vrienden iedere dag de Utrechtse Baan blokkeren. Of hij lijmt zich vast aan een schilderij. De ander heeft helemaal geen problemen met het klimaat. Die is blij dat de zon wat vaker schijnt en koopt wat extra zonnebrand. Dan kan hij iedere dag op het strand gaan liggen. Dat kan prima naast elkaar. Alleen moeten de klimaatactivisten dan even een stapje opzij doen als er een strandganger langs wil. Als we allemaal een beetje rekening houden met elkaars geloof dan blijft het gezellig. Dan kan de klimaatactivist zich insmeren met lijm en jij jezelf met zonnebrand. Ieder zijn eigen mening. Leven en laten leven.
Maar het is toch wetenschappelijk bewezen dat het niet goed gaat met het klimaat? Dat is toch een feit? Dat gaat toch verder dan zomaar iets geloven?
Dat geloof jij. Maar we leven in een christelijke maatschappij. Je kunt tegen kerkgangers niet zeggen dat de wetenschap boven het geloof staat. Dat is heiligschennis. Dan heb je het volgens hen niet begrepen. Dan is het met je geloof slecht gesteld. Grote kans dat er iedere zondagochtend iemand met een bijbel voor je deur staat om je van zijn geloof te overtuigen. Zeg dan gewoon dat jij gelooft in de wetenschap en dat hij mag geloven in het bestaan van een God. Dat je daar verder geen probleem van maakt maar dat het wel prettig is als hij zijn voet tussen de deur vandaan haalt. Als we mekaar niet dwarszitten dan kunnen we prima met elkaar leven.
Natuurlijk niet. Wat iemand gelooft is het wezen van zijn bestaan. Dat vormt de basis voor zijn doen en handelen. Voor de een is dat God. Voor de ander de wetenschap. En wappies hebben weer hun eigen geloof. Dat botst. En niet alleen tussen wetenschap en wappies. Ook tussen gelovigen en niet-gelovigen. En tussen verschillende godsdiensten onderling. En tussen politiek verschillende opvattingen. En dan zullen we de boeren nog maar even buiten beschouwing laten. De wereld is één grote botsende gemeenschap en we willen allemaal dat anderen geloven wat wij geloven. Dat iedereen dezelfde mening heeft als wij. Zie dat maar eens voor elkaar te krijgen? Begrip voor een ander standpunt hebben we niet. Die ander moet op de brandstapel, anders krijgen we nooit een betere wereld.
Maar wat is dan de oplossing?
We moeten terug naar kleinere gemeenschappen. Weg met de globalisering. Iedere geloof zijn eigen gebied. Dat is beter te besturen. Op wereld- en landelijke schaal hebben we het overzicht niet. De schaalgrootte maakt het te complex. Ieders belang is verschillend en het eigenbelang prevaleert. Daardoor is het moeilijk om afspraken te maken.
Maar in Nederland hebben we toch een democratie? Het is de afspraak dat we doen wat de meerderheid wil.
Dat klopt. Dat werkt prima voor zover we zelf tot die meerderheid behoren. Maar als gemaakte afspraken botsen met onze eigen mening dat is dat reden om de regels te overtreden. Dan trekken we ons niets meer van gemaakte afspraken aan en gaat iedereen zijn eigen gang. Dan gaat klimaatactivisten wegen blokkeren en zich vastlijmen aan schilderijen. En gaan wappies mensen met de dood bedreigen. Dan houdt het op. Je kunt niet de democratische afspraken negeren omdat je vindt dat jouw probleem belangrijker is dan dat van anderen. Iedereen vindt zijn eigen probleem belangrijker dan dat van anderen. Dan wordt het ieder voor zich en God voor ons allen. Of het klimaat. Of de complottheorie. Dan is het einde zoek. Of misschien wel heel dichtbij.
Maar wat is dan de oplossing?
Dat zei ik. Terug naar kleinere gemeenschappen. Ieder geloof zijn eigen gebied. Met een opperhoofd of stamoudste. Of de wat modernere variant. Een rijdende rechter. Gewoon één persoon die bij problemen beslist. Voor kleine gemeenschappen is dat ruim voldoende. Dan weet iedereen, bij ons gaan we de hele week de weg blokkeren en op maandag lijmen we ons vast. Naar de supermarkt gaan wordt dan lastig maar daar komen ze vanzelf wel achter. En in andere gemeenschappen gaan ze de hele dag met fakkels voor elkaars deur staan. Een soort tweede Verlichting. Ter bevordering van de rede en de filosofie. Dat geeft verbinding en harmonie. En maakt de wereld toch weer een stukje beter.
Wat vind jij, Adolf? Je staat erbij maar ik heb je nog niet gehoord.
Ik vind het een verhaal van niks. We leven in een tijd van globalisering en een markteconomie. Dat bereik je niet met schaalverkleining. Daar is juist schaalvergroting voor nodig. Iedereen die daar anders over denkt begrijpt er geen reet van. En jij bent trouwens een enorme lul. Jezus, wat een schijtverhaal, zeg. Heb jij eigenlijk wel hersens?
Och, ik moet het ermee doen. Maar ik red me tot nu toe prima. Heb jij misschien trek in een biertje?
Nou, dat zou wel lekker zijn...
Laten we dat gelijk dan maar doen, want morgen sta je waarschijnlijk met zes collega’s en een fakkel aan mijn koelkast gelijmd. Dan krijg ik hem niet meer open.
Comments